۱.۲) بررسی و تایید اظهارنامه
در این مرحله در صورتی که در سیستم الکترونیکی گمرک تمامی قسمتها را به درستی پر کرده باشید و هیچ مشکلی وجود نداشته باشد، نرمافزار به شما یک شماره سریال و یک شماره عطف خواهد داد. شما هم اکنون میتوانید از این اطلاعات پرینت گرفته و برای انجام مراحل بعدی نزد خود نگه دارید.
۲) پرداخت به صندوق و صدور سند ترخیص
مرحله دوم از مراحل ترخیص کالا این است که صاحب کالا مبلغ حقوق و ورودی گمرک را پرداخت میکند. پس از آن می تواند مقدمات خروج کالای خود را از گمرک فراهم نماید.
۳) دریافت کوتاژ در دایره احراز هویت و تعیین مسیر
سومین مرحله از فرایند ترخیص کالا، به احراز هویت و اظهار کالا اختصاص دارد. دایره احراز هویت، دایره فنی گمرک است که در ابتدا اسناد دریافتی را بررسی کرده و در صورت تایید آنها، شماره ثبت یا همان کوتاژ را درج مینماید. میتوان گفت کوتاژ به معنای ثبت اظهارنامه واردات یا صادرات کالا در گمرک است. هر اظهارنامه ثبت شده، یک شماره اختصاصی دارد که به این شماره کوتاژ گفته میشود.
در گمرک به دلیل کمبود نیرو و صرفهجویی در وقت و همچنین مشکلاتی که ممکن است با انجام تمامی مراحل کنترلی ایجاد شود، با استفاده از سیستم مدیریت ریسک از سه مسیر سبز، زرد و قرمز برای ترخیص کالا استفاده میشود. تعیین مسیر از طریق سیستم کامپیوتری و با توجه به عواملی همچون درصد مأخذ حقوق ورودی، نوع کالا، اعتبار صاحب کالا، اظهارکننده و کشور سازنده است و یا حتی این مسیر میتواند کاملا تصادفی یا شانسی انتخاب شود.
نواع مسیرهای گمرکی
- مسیر سبز: ارجاع مستقیم به صندوق (برای کالاهایی که نیاز به مجوز ندارند)
- مسیر زرد: کسب مجوزهای لازم بررسی اسناد ارزش و ارجاع به صندوق
- مسیر قرمز: ارزیابی و کتترل کالا به صورت فیزیکی، اخذ مجوزهای لازم، بررسی ارزش کالا توسط کارشناس و سپس ارجاع به صندوق
۴) کنترل و ارزیابی کالا
همانطور که گفته شد در ادامه فرآیند ترخیص کالا با توجه به مسیر تعیین شده برای محموله، کنترل و ارزیابی کالا صورت میگیرد. در واقع اگر در مسیر قرمز و یا زرد قرار بگیرید، محموله شما نیاز به بررسی دارد. به این ترتیب، در مسیر قرمز بسته کالا باز و توسط ارزیاب گمرک بررسی و با اسناد مطابقت داده میشود. در مسیر زرد هم ممکن است فقط نیاز به بررسی اسناد مربوطه میباشد.
۵) اخذ مجوزهای لازم
در این مرحله مجوزهای لازم که توسط سیستم و کارشناس با توجه به کالا تعیین گردیده است باید تکمیل شود. استاندارد، بهداشت، قرنطینه، مجوز تجهیزات مخابراتی و رادیویی، تجهیزات پزشکی، جهاد، انرژی اتمی، وزارت راه، مالیات و … از جمله مجوزهای لازم در این بخش می باشند.
۶) بررسی تعرفه و تطبیق کالا توسط کارشناس (مجازی)
در این مرحله کارشناس سرویس به بررسی تعرفه و تطبیق کالا با اسناد می پردازد. همچنین کارشناس سرویس به اسناد و الزامات ورود (مجوزهای مورد نیاز و ارزش) که در مطالب قبلی نیز به آن اشاره شد نظارت میکند.
۷) اجازه بارگیری، انبارداری و درب خروج
پس از پایان تشریفات کار در سرویس ارزیابی در هر سه مسیر ذکر شده و صدور سند ترخیص، هنگامی که تسویه های لازم با شرکت حمل و نقل صورت گرفت با توجه به دریافت قبض انبار و سایر مدارک لازم ، گمرک مجوز بارگیری را صادر می کند. و مبلغی به عنوان مبلغ انبارداری توسط مسئول نگهداری کالا از صاحب کالا دریافت می شود.
پس از اجازه بارگیری و صدور بیجک، میتوانید وسیله نقلیه را در سامانه ثبت کرده و به محیط بارگیری گمرک وارد کنید.
قبض انبار:
قبض انبار به سندی گفته شود که توسط انباردار در قبال گرفتن کالا از شخص تحویل دهنده ی کالا با مشخصات درج شده صادر می شود. با توجه به قوانین گمرکی ایران هر کالایی که وارد محدوده ی گمرکی شود باید در دفاتر انبار ثبت شود و برای بار، باید اظهار نامه یا بارنامه به صورت جداگانه صادر و به شخصی که کالا را تحویل داده است بدهند.
قبض انبار از مهمترین اوراقی است که به گمرک ارائه می شود و شامل اطلاعاتی مانند نام صاحب کالا، نام شرکت حمل، نوع کالا، وزن کالا، نوع بسته بندی، تاریخ ورود به مرز، تاریخ تخلیه در انبار، تعداد بسته ها، مشخصات کانتین (در صورت کانتین بودن، ایرانی یا خارجی بودن وسیله حمل، شماره قبض انبار (شماره پیگیری انبار) و توضیحاتی همچون انبار نگهداری، شرایط تخلیه (پارگی- شکستگی- فرورفتگی) محل نگهداری کالا در انبار گمرک، مدت زمان نگهداری کالا در انبار (متروکه) می شود.
موارد مهم در ترخیص کالا از گمرک و اهمیت ترخیص کالا چیست؟
در ترخیص کالا، مراحل گوناگونی طی می شود که از جمله آنها آماده سازی مدارک، ثبت اسناد واردات یا صادرات کالا به شکل فیزیکی یا الکترونیکی، محاسبه وجوه گمرکی همچون سود بازرگانی، حقوق گمرکی، مالیات، ماخذ تعرفه گمرکی و تسهیلات ارائه شده توسط دولت به واردکنندگان و صادر کنندگان کالا و غیره صورت می گیرد.
هزینه و کارمزدهای ترخیص کالا چطور محاسبه میشود؟
هزینههای محاسبه شده صرفا مبالغ پرداختی در انجام فرایند واردات قطعی به گمرک میباشد. هزینههای گمرکی شامل مجوزهای قانونی، مانند بهداشت، مخابرات، استاندارد و هزینههای خدماتی از جمله کارمزد، ثبت سفارش، تخلیه و بارگیری و انبارداری و غیره میباشد. هزینههای ترخیص کالا در گمرک به شکل مجزا از حقوق ورودی دریافت میشوند.
حقوق ورودی کالا در گمرک
حقوق ورودی کالا بدین معنی است که واردکننده کالا، باید درصدی از ارزش کل کالا ها را به اداره گمرک آن کشور تحت عنوان حقوق ورودی پرداخت نماید تا اجازه ورود کالا ها به خاک آن کشور صادر شود. این حقوق به خزانه هر کشور واریز گردیده و از جمله درآمدهای کشور به حساب میآید. میزان حقوق ورودی کالا در هر کشور و برای هر کالا متفاوت است و روش تعیین این میزان بر اساس سیاستها و قوانین هر کشور متفاوت است.
کاهی اوقات به علت هزینههای ترخیص کالا، تجار و بازرگانان مجبور هستند، کالاهای خود را برای مدت بیشتری در انبار نگهداری کنند، که این مسئله خود هزینههای انبارداری و … را شامل میشود. پیشنهاد میشود، قبل از ورود هر کالایی شرایط ورود آن و هزینههای گمرگی آن محاسبه شود.
مدت زمان مجاز نگهداری کالا و ترخیص آن در انبار گمرک چقدر است؟