تشریفات صادراتی
شیوه‌های گوناگونی جهت صادرات انواع کالاها وجود دارند؛ اما در میان آنها، صادرات هوایی بار یکی از مطمئن‌ترین و سریع‌ترین روش‌ها برای نقل و انتقال محموله‌ها از داخل کشور به خارج کشور میباشد. صادرات کالا توسط ناوگان هوایی از محبوب‌ترین روش‌ها برای بسیاری از تجار و بازرگانان است و چنین افرادی ترجیح می‌دهند برای ارسال کالاهای حساس و فاسد شدنی مانند محصولات کشاورزی به خارج از کشور، از صادرات هوایی کالا استفاده کنند. صادرات هوایی بار هنگامی از اهمیت بیشتری برخوردار است که مدت زمان حمل کالا بسیار مهم باشد و لازم است محموله را در کمترین زمان ممکن و حفظ امنیت به مقصد برسانیم.
عوامل متعددی هستند که می‌توانند بر انتخاب یکی از روش‌های صادرات هوایی بار، دریایی یا زمینی تاثیر بگذارند. بهتر است پیش از انتخاب یکی از روش‌های ارسال کالا، مواردی همچون ویژگی‌های کالا (اندازه، وزن، نوع کالا)، کشور مبدا و مقصد را مورد توجه و بررسی قرار تا محموله خود را به موقع، در امن‌ترین حالت و با هزینه‌ای به صرفه ارسال کنید.
صادرات هوایی بار
در صادرات هوایی ارسال بار توسط ناوگان‌های هوایی یعنی هواپیماهای باری و مسافری صورت میگیرد. علی رغم اینکه صادرات هوایی بار محدودیت‌ها و هزینه‌های بیشتری را شامل میشود، سریع‌ترین و مطمئن‌ترین روش جهت حمل و نقل کالا به شمار می‌آید.
مزایای صادرات هوایی بار
- بهترین شیوه حمل جهت ارسال کالا در مسافت های طولانی
- سریع‌ترین روش حمل و ارسال کالا به خارج از کشور
- امنیت بالا و امکان حداقلی سرقت بار
- قابل استفاده برای حمل و نقل طیف گسترده‌ای از انواع کالاها
معایب صادرات هوایی بار
- هزینه بسیار بالا و مقرون به صرفه نبودن برای ارسال برخی کالاها
- امکان تاخیر یا لغو پروازها وجود دارد.
- پرداخت مالیات در هر فرودگاه
- افزایش احتمال استفاده از سایر روش های حمل و نقل کالا
صادرات دریایی کالا
در این شیوه از ارسال کالا، صادرات بار به صورت دریایی و توسط کشتی‌ها به مقصد مورد نظر انجام میگیرد. نکته‌ای که مورد توجه است، بیشتر بودن مدت زمان حمل کالا نسبت به سایر روش‌ها میباشد و برای حمل کالاهای حجیم و سنگین روش مناسب‌تری به شمار می‌رود؛ بنابراین برای صادرات کالاهایی که زمان بسیار مهم است، روش مناسبی نمی‌باشد. البته یکی از مزایای مهم استفاده از حمل و نقل دریایی، هزینه‌های کمتر میباشد که به صرفه جویی در هزینه‌ها کمک بسیاری می‌کند.
مزایای صادرات دریایی کالا
- مقرون به صرفه‌ترین شیوه جهت ارسال کالاهای حجیم و سنگین
- محدودیتی در میزان و وزن کالاها وجود ندارد.
- برای حمل و نقل مقادیر بسیاری زیادی از کالاها میتواند روش مناسبی باشد.
- امکان استفاده از کانتینرهای دریایی در حمل و نقل جاده‌ای یا ریلی
- امکان حمل بسیاری از کالاها از جمله آهن، زغال سنگ، پوشاک، تجهیزات برقی، اسباب بازی ها، اتومبیل و.. وجود دارد.
معایب صادرات دریایی بار
- ارسال بار از طریق حمل و نقل دریایی کندتر از سایر روش‌ها میباشد و میتواند سبب فساد برخی کالاها شود.
- معمولا امکان تغییر مسیر و جدول زمان بندی‌ها وجود ندارد.
- پیگیری وضعیت محموله دشوار است.
- به پرداخت مالیات و عوارض بندری نیاز دارد.
- برای ارسال کالاهای خطرناک نیاز به تکمیل تعهدنامه های حمل کالاهای خطرناک دارد.
صادرات زمینی بار
وسایل نقلیه‌ای که در صادرت زمینی بار مورد استفاده قرار می‌گیرند، اغلب کامیون‌ها و تریلی‌ها هستند که کالاها را جابجا می‌کنند. حمل و نقل زمینی کالا بیشتر هنگام تکمیل مسیر حمل کالاها و همراه با سایر روش‌ها استفاده میشود. به عنوان مثال ممکن است بار توسط حمل و نقل هواپیمایی به فرودگاه مقصد رسیده باشد اما برای ارسال به شهر دیگری از حمل زمینی توسط تریلی یا کامیون استفاده شود.
مزایای صادرات زمینی کالا
- مقرون به صرفه و کم هزینه بودن نسبت به سایر روش ها
- دسترسی راحت‌تر به شبکه‌های گسترده جاده‌ای
- امکان پیگیری وضعیت محموله و برنامه ریزی جهت ارسال کالا
- تحویل امن کالا
معایب صادرات زمینی بار
- جهت حمل کالا در مسیرهای طولانی نیاز به زمان بیشتری دارد.
- امکان تاخیر در ارسال کالا به دلیل ترافیک ها و خرابی وسیله نقلیه وجود دارد.
- افزایش احتمال آسیب دیدن کالا به ویژه در مسیرهای طولانی
- قوانین و مقررات جاده‌ای در برخی کشورها چالش برانگیز است.
- عوارض های پرداختی در برخی کشورها زیاد است.
کالاهای خطرناک مانند مواد خورنده، مایعات و جامدات قابل اشتعال، مواد منفجره، گازها، مواد رادیو اکتیو، مواد اکسید کننده و.. جهت ارسال زمینی خطرناک‌تر هستند.
مشخصات و اطلاعات لازم جهت صادرات کالا
بخش بزرگی از اسناد و مدارکی که تهیه می‌کنید مربوط به تشریفات گمرکی و ترخیص کالاهای صادراتی می‌شوند؛ بنابراین مهمترین قسمت از صادرات هوایی بار و ارسال کالا به کشور مقصد را میتوان گمرک مبدا و گمرک مقصد در نظر گرفت. جدا از اینکه به عنوان صادر کننده یا صاحب کالا موظف به تهیه برخی اسناد و مدارک هستید، لازم است مشخصاتی را برای انجام هر مرحله از فرایند تجاری یا غیر تجاری خود به همراه داشته باشید. این مشخصات شامل:
- اطلاعات مربوط به صادر کننده یا نماینده صادر کننده کالا
- اطلاعات شخصی گیرنده کالا در گمرک مقصد
- اطلاعات خریدار (در صورتی که گیرنده وجود نداشته باشد)
- تاریخ، شماره و سایر مشخصات مجوز صدور کالا و سایر مجوزهای ارائه شده مربوط به کالا
- جزئیات مربوط به کشور مبدا یا تولید کننده کالا
- جزئیات مربوط به کشور مقصد حمل کالا
- مقصد نهایی تحویل بار
- هزینه‌های گمرکی (هزینه های انبارداری، باربری، مهر لاکی، مهر سربی و..) و محاسبه آنها
- جزئیات و مشخصات کالا (کد تعرفه گمرکی کالا، مقدار یا تعداد کالا، ارزش صادراتی و وزن خالص کالا)
- جزئیات و مشخصات محموله (نوع، تعداد و ابعاد بسته ها، علامت، شماره و وزن با ظرف بسته)
- وسیله نقلیه حمل کننده و محل بارگیری
- اطلاعات گمرک مورد نظر جهت صدور کالا
- شیوه پرداخت، تحویل کالا و شرایط قرارداد معامله
هزینه صادرات هوایی کالا به چه عواملی بستگی دارد؟
نرخ حمل هوایی به عوامل متعددی بستگی دارد، اما معمولا دو عامل تعرفه شرکت هواپیمایی و قیمت ارز در کشور تاثیر بیشتری نسبت به سایر عوامل بر تغییرات هزینه حمل و نقل هوایی دارند؛ در نتیجه اگر نرخ ارز در کشوری مناسب باشد، احتمال این که هزینه‌های صادرات هوایی بار و فریت بار شما کمتر باشد، بیشتر است. از آنجا که کشور ما با مسئله تورم ارزی شدیدی رو به رو است، همین امر سبب شده تا هزینه‌های پرداختی بسیار متغیر باشد.
یکی دیگر از عوامل مهمی که بر تعرفه صادرات هوایی بار تاثیرگذار است، وزن کالا میباشد. اغلب شرکت‌های هواپیمایی در این خصوص قوانینی را تعریف کرده‌اند و بر همین اساس هزینه فریت بار را محاسبه می‌کنند. هزینه بسته بندی کالا، هزینه‌های ترخیص کالا و تشریفات گمرکی، هزینه‌های مربوط به فرودگاه مبدا و صدور بارنامه هوایی، هزینه فریت بار که طبق نرخ هوایی محاسبه میگردد و.. از دیگر عواملی هستند که بر تعرفه صادرات هوایی موثرند.
صادرات در گمرک
صدور قطعی: به موجب ماده 64 قانون امور گمرکی صدور قطعی رویه گمرکی است که بر اساس آن کالای داخلی به منظور فروش یا مصرف از کشور خارج میشود.
مقررات ترخیص کالای صدور قطعی برگشتی
ترخیص کالاهایی که قبلا صادر شده ولی به هر دلیلی به فروش نرفته و بدون استفاده به کشور بازگشت داده میشود منوط است به :
1-ارایه اسناد صادرات آن کالا
2-اخذ گواهی های قرنطینه ای و بهداشتی و ایمنی
3-اعاده امتیازات و جوایز صادراتی که بابت صدور آن کالا دریافت شده
قانون استرداد
استرداد حقوق ورودی مواد خارجی به کار رفته در کالاهای صادراتی:
چنانچه در تولید،تکمیل یا بسته بندی کالاهای صادراتی از مواد،کالاهای مصرفی و لوازم بسته بندی خارجی که ورود قطعی شده است استفاده شده باشد،صادرکنندگان آنها این حق را دارند که حقوق ورودی پرداخت شده به گمرک بابت ورود آنها را ار گمرک مسترد نماید.
نکته: نرخ تعرفه گمرکی که ماخذ استرداد حقوق ورودی قرار میگیرد نرخ تعرفه وررود کالا میباشد.
استرداد حقوق ورودی در صادرات مجدد
در صورت صدور عین کالای وارداتی از کشور، صادرکننده این حق را دارد تا حقوقو ورودی پرداخت شده بابت ورود آن کالا را با ماخذ زمان ورود کالا از گمرک مسترد نماید.
شرایط استرداد در صادرات مجدد
در استرداد حقوق ورودی اخذ شده از کالای وارداتی که عین آن صادر میشود.
نکته: کالاهایی که به منظور صادرات، به مناطق آزاد یا مناطق ویژه اقتصادی حمل میگردند،چنانچه برابر قوانین و مقررات از این مناطق صادر شوند نیز مشمول مقررات استرداد میگردند.
نکته: حقوق ورودی به صادرکننده مسترد میگردد،گرچه صادر کننده میتواند شخصس غیر از وارد کننده کالاهای مذکور باشند.
مرور زمان درخواست استرداد
مهلت زمان درخواست استرداد حقوق و عوارض ورودی مواد به کار رفته در کالاهای صادر شده سه سال از تاریخ امضای پروانه یا پته گمرکی کالای ورودی است. روز امضای پروانه یا پته گمرکی و روز تسلیم تقاضای استرداد به گمرک ایران جزِاین ایام محسوب نمیشود.
اعلام ضرورت استرداد به گمرک با قید شماره پروانه ورودی
به منظور تسهیل شناسایی و انطباق کالا و مواد وارداتی بکار رفته در کالای صادراتی صادر کننده، باید همزمان با تسلیم اظهارنامه صادراتی موضوع استرداد را با قید شماره پروانه ورودی مربوط به گمرک صدوری اعلام و گمرک موظف است تشریفات ارزیابی کالای صادراتی را به طور کامل انجام و نتیجه را در ظهر اظهارنامه صادراتی قید نماید.
نکته:وجوه مربوط به استرداد حقوقو ورودی بر اساس ارزش گمرکی و ماخذ حقوق ورودی مندرج در اسناد گمرکی در زمان ورود محاسبه میشود.
استرداد حقوقو ورودی بمنظور حمایت از تولید داخلی به منظور حمایت از تولیدات داخلی چنانچه فروشنده ای کالای تولید داخلی را به اشخاصی که در واردات کالای مشابه خارجی معافیت گمرکی دارند بفروشد،قانونا میتوتند وجوه پرداختی بایت ورود کالا،مواد،اجزا و قطعات به کار رفته در تولید آن را نیز طبق مقررات این قانون استرداد نماید.
نکته:هرگونه استردادی که بر اساس اسناد غیر واقعی انجام گیرد و در رسیدگش های گمرک کشف شود مشمول تبصره 1 ماده 143 این قانون است.
تبصره1 ماده143 قانون
در مورد وجوهی که من غیر حق یا تقلب و تزویر مسترد میگردد علاوه بر وصول اصل مبلغ استردادی جریمه ای معادل صد درصد آن نیز دریافت میشود.
صدور موقت
به موجب ماده 71 قانون امور گمرکی، صدور موقت رویه گمرکی است که به موجب آن کالا های مجاز برای اهداف معینی به طور موقت و ظرف مهلت معینی به خارج از کشور صادر و سپس به کشور بازگردانده می شوند.
برخی اهداف در صدور موقت
از جمله اهدافی که برای صدور موقت میتوان برشمرد عبارتست از:ساخت،پردازش،تعمیر،تکمیل،شرکت در نمایشگاه یا به عنوان وسابل نقلیه برای استفاده شخصی یا تردد بین ایران و کشورهای دیگر یا ماشین آلات و تجهیزات برای انجام خدمات فنی و مهندسی که از کشور خارج میشود.
عدم بازگشت کالای صدور موقت در مهلت تعیین شده
1-اگر کالا مجاز باشد:نسبت به وصول تضمین یا پیگیری اجرای تعهد اقدام میشود.
2-اگر صدور قطعی کالا ممنوع یا مجاز مشروط باشد:طبق مقررات قاچاق اعمال می شود
نکته:
اگر کالای صدور موقت در مهلت مقرر به کشور بازگشت داده نشود و رویه آن طبق مقررات قانونی به صادرات قطعی تبدیل شود. مشمول هیچ گونه استرداد و تسهیلات صادرات قطعی نمی شود.
فرصت 10 روزه
چنانچه تا 10 روز پس از انقضای مهلت مقرر،کالا به گمرک تحویل گردد گمرک میتواند با اخذ جریمه موضوع ماده 109 این قانون اقدام نماید.
از بین رفتن مهروموم و پلمپ هنگام بازگشت کالا
هرگاه در موقع بازگشت کالا مهروموم و پلمپ یا علایم دیگری که از طرف گمرک روی بسته هل یا محتویات بسته های ضروری الصاق گردیده است از بین رفته باشد و تشخیص عین کالا برای گمرک ممکن نباشد کالای مورد بحپ مانند کالایی که به کشور وارد میشود،محسوب و مقررات کالای ورودی درباره آن اجرا می شود.
معافیت کالای صدور موقت هنگام بازگشت
کالای صدور موقت در هنگام بازگشت از پرداخت حقوق ورودی معاف است.
خروج موقت دام
دام هایی که برای تعلیف به طور موقت از کشور خارج می شوند،مشمول رویه صدور موقت هستند و این دام ها و نتایج آن ها از پرداخت حقوقو ورودی معاف خواهتد بود. تشریفات خروج و برگشت این دام ها تابع مقررات آیین نامه تعلیف اغنام و احشام مصوب هییت وزیران است.